Hoeveel heb je ervoor over om echt te zijn wie je bent, om je ware identiteit te (h)erkennen en ten volle te leven? Die vragen spookten meermaals door mijn hoofd na het zien van Girl, het magistrale filmdebuut van regisseur Lukas Dhont die samen met Angelo Tijssens het scenario schreef. Wees voorbereid op mogelijk louterende effecten. De filmervaring beroert lijf en leden, resoneert op een existentieel niveau en werkt nadien nog behoorlijk door.

De film zelf vertelt het verhaal van Lara, een 15-jarige transgender die vrouw (aan het worden) is en lichamelijk tussen twee tegengestelde identiteiten heen zweeft in afwachting van geplande chirurgische en hormonale ingrepen. Het leven als transgender en hoe ingrijpend dit psychologisch en lichamelijk is, wordt met dit pareltje onverholen neergezet.

Het openingsbeeld toontstart een tafereel waarbij het hoofdpersonage Lara door haar kleinere broertje op speelse wijze wordt gewekt. De belichting is warm en intiem. Er wordt vanaf dat eerste moment een geïsoleerde microwereld geschapen rond de protagonist wat direct de toon zet voor de rest van het verhaal. Door bewust voor een dergelijke karakterisering en dito stijl van cameraperspectief te kiezen, wordt de kijker meedogenloos in de belevingswereld van het hoofdpersonage gekatapulteerd. De psychologische diepgang die zo ontstaat, is enorm en wordt meesterlijk vertolkt door acteur en danser Viktor Polster. De beschouwer wordt gedwongen elke empathische vezel in zijn/haar lichaam te laten meetrillen met wat Lara doorstaat tijdens haar queeste om ballerina te worden, als vrouw, in een mannenlichaam. Dat hakt er bij momenten stevig in.

De tragiek van Lara’s verhaal wordt grotendeels gevormd door dit psychologisch ervaren van het conflict tussen haar nog mannelijke lichaam en de zich manifesterende vrouwelijke genderidentiteit. Beide vallen als het ware samen waardoor de spanningsboog bij momenten bijzonder strak komt te staan om een aantal keren genadeloos te breken. Het hoofdpersonage lijkt lange tijd in haar opzet te slagen en toont zich onvermoeibaar moedig en wilskrachtig tijdens de harde ballettrainingen waarmee ze eigenlijk te laat startte om het niveau te halen dat ze ambieert. Tot ze door haar medeballerina’s op een intiem feestje half wordt gedwongen om enkel haar mannelijke lichaam te zijn en zo te kijk wordt gezet. Ze valt samen met de genderidentiteit die ze al een hele tijd achter zich heeft gelaten en waar ze lichamelijk willens nillens dagelijks mee worstelt. Nadien zoekt ze bij de buurjongen weloverwogen de grenzen van haar/zijn seksuele geaardheid op wat haar enkel nog verwarder achterlaat. De psychologische karakterisering van het hoofdpersonage bereikt hiermee duidelijke climaxen. Ze weet wie ze wil zijn, maar ze is het nog niet. Het lichaam en de mannelijkheid zitten in de weg. Uiteindelijk zal het conflict worden opgelost en zal genderidentiteit het van lichamelijkheid halen. De weg ernaartoe is — zoals gezegd — formidabel en uiterst geloofwaardig neergezet.

De tweetaligheid doet vermoeden dat het verhaal zich afspeelt in een grootstad als Brussel of Antwerpen. De locatie doet er minder toe, de verhaallijn is volledig geënt op de belevingswereld en suggestieve psychologisering van het hoofdpersonage. Zoals gezegd, ook de keuze voor het gebruik van intieme camerastandpunten en close-ups versterken dit. De passages waarbij we Lara weerspiegeld zien in spiegels en bedampte glaspartijen affirmeren beeldend de intense psychologische transitie die ze doormaakt doorheen de film. Door de thematiek op die manier te benaderen, wordt de beschouwer weinig andere keuze gelaten dan zich onbevooroordeeld en bijna uitsluitend in te leven in de leefwereld van het hoofdpersonage.

Hoewel. Ook Arieh Worthalter, die de vader van Lara vertolkt, verdient alle lof. Hij zal ongetwijfeld de harten van menig ouder veroveren door zo ontzettend liefdevol als alleenstaande vader mee te leven met zijn dochter (ooit zoon). Ook hierin zit een tragisch element vervat. Hoe begrijpend en open je je als vader (of ouder) ook opstelt, sommige existentiële crises gaan opvoeding nu eenmaal te boven. Hoe ga je hier als ouder/vader mee om? De film toont hoe het kan. Vanuit een authentiek alternatief waarbij liefde, dialoog, begrip en geduld centraal staan. Garantie op succes is er niet, enkel onvoorwaardelijke en belangeloze aanvaarding en ondersteuning van wie je kind is en wordt.

De soundtrack van Valentin Hadjadj ondersteunt de intenties van de regisseur glansrijk. Met glasheldere en intimistische composities slaagt hij erin een sfeer te scheppen die tot introspectie aanzet en je met gemak nadien de film al luisterend doet herbeleven.

Lukas Dhont laat met Girl de beschouwer binnen in een intieme wereld en confronteert hem daar met de vaak moeilijke en complexe realiteit waarin transgenders zich bevinden. Hij zorgt als regisseur voor waarachtigheid en een beter begrip voor mensen die vanuit hun genderidentiteit het lichaam willen ontvluchten. Het proces is fysisch en psychologisch zwaar en confronterend, zeker bij een 15-jarige tijdens de puberteitsfase. Deze film is noodzakelijk en zal door zijn stilistische kracht met het verstrijken van de jaren amper aan kracht inboeten waardoor hij nu reeds als een mijlpaal in de filmgeschiedenis kan worden beschouwd. Deze overweldigende won terecht de prijs voor beste debuut in Cannes.